Historija Eurosonga

Eurovision Song Contest (kraće Eurosong, poznat i kao Evrovizija) je muzičko takmičenje nacionalnih radiotelevizija Evrope okupljenih oko Evropske radiodifuzne unije EBU. Festival je osnovan sredinom 1950-ih godina, a prvo takmičenje je održano 1956. godine u švicarskom Luganu. Na prvom održanom Eurosongu takmičilo se sedam zemalja, a od tada, pa do danas, barem po jednu pjesmu na ovo takmičenje poslala je 51 zemlja. Rekordni broj zemalja učesnica zabilježen je 2008. i 2011. godine kada su po 43 zemlje poslale predstavnike na ovo najveće muzičko takmičenje na svijetu.

Format

Eurosong je doživio brojne promjene formata takmičenja. Sve je to ovisilo o broju zemalja učesnica, a kako je zainteresiranost bila sve veća i veća, pored finalne večeri EBU odlučuje uvesti i polufinalnu, kvalifikacionu večer. Od 2004. godine na Eurosongu gledamo i polufinale, a 10 zemalja s najviše bodova u istom dobivaju kartu za finale. No, ni to nije bilo dosta. Zbog brojke od preko 40 zainteresiranih zemalja, odlučeno je da će umjesto dosadašnjeg jednog polufinala biti održanja njih dva. Na Eurosongu u Beogradu, 2008. godine, po 19 zemalja je učestvovalo u svakom polufinalu. Direktni finalisti bili su tzv. BIG 4 (Francuska, Njemačka, Španija i Ujedinjeno Kraljevstvo - zemlje koje izdvajaju najviše novaca za organizaciju Eurosonga) te zemlja domaćin. Povratkom Italije na Eurosong, 2011. godine, broj direktnih finalista povećan je za jednu zemlju obzirom da su Talijani ušli u sadašnji tzv." BIG 5".

Zemlje sudionice

Eurosong nikada nije bio takmičenje isključivo evropskih zemalja ili onih zemalja koji imaju manji dio teritorija na evropskom kontinentu. Eurosong je takmičenje radio-televizija koje su aktivne članice EBU-a. Prema tome, na ovom takmičenju smo do danas vidjeli nastupe sljedećih zemalja koje ne pripadaju evropskom kontinentu: Armenija, Azerbejdžan, Gruzija, Izrael i Maroko. Od 1956. godine, otkada se održava Eurosong, 51 zemlja je nastupila barem jedanput. Najviše nastupa je skupila Njemačka, njih 54, a odmah iza je Ujedinjeno Kraljevstvo s jednim nastupom manje. Još dvije zemlje su pokušale učestvovati na ovom festivalu. Libanon i Tunis su jednih prilika bile odabrale pjesme i predstavnike, ali su se kasnije odlučile povući i ne nastupiti na Eurosongu. Valja napomenuti da učestvovanje Izraela, zemlje koju mnoge arapske zemlje Bliskog Istoka ne priznaju, na neki način blokira dolazak arapskih zemalja na ovo takmičenje. Najbolji primjer za to je Libanon koji je tražio dozvolu da u toku nastupa Izraela pusti reklamni blok na svojoj nacionalnoj televiziji. To se svakako protivilo pravilima i nije im bilo dozvoljeno.

Glasanje

Sistem glasanja kakvog danas poznajemo na Eurosongu (bodovi: 12, 10, 8, pa sve do 1) uveden je 1975. godine. Dvanaest bodova se daje prvoplasiranoj zemlji, 10 drugoplasiranoj, 8 trećeplasiranoj i tako sve dalje do jednog boda koji ide desetoplasiranoj zemlji. Od samog početka Eurosonga pa sve do kraja 90-tih, glasao je isključivo žiri. Od tada se u pojedinim zemljama uvodi televoting, koji će u potpunosti zaživjeti 2004. godine i trajati do 2009. Naime, kako bi se glasanje učinilo zanimljivijim i manje predvidljivim, EBU odlučuje vratiti žiri na Eurosong 2009. godine. Po pet stručnjaka iz svake zemlje glasa tijekom generalnih proba Eurosonga i čini 50% glasova jedne zemlje. Preostalih 50% je, svakako, na televotingu.

Rekordi

Ono što je Brazil u nogometu to je Irska na Eurosongu. Irci su pobijedili čak 7 puta. Najveći broj drugih osvojenih mjesta drže njihovi susjedi - Ujedinjeno Kraljevstvo. Britanci su bili drugi čak 15 puta. Najviše bodova ikad skupili su Norvežani 2009. godine. Imali su ukupno 387 bodova, a od toga 16 × 12 bodova. No, Norvežani su rekorderi i po broju osvojenih posljednjih mjesta. Bili su zadnji osam puta. Od 2004. godine uvedeno je polufinale na ovom takmičenju. Od tada, pa do danas, nastup u finalu niti jednom nisu propustile sljedeće zemlje: Bosna i Hercegovina, Grčka, Rumunija, Rusija i Ukrajina. U ovu listu nisu uračunate zemlje direktne finalistice (tzv. BIG 5).

Bosna i Hercegovina na Eurosongu

Bosna i Hercegovina od 1993 učestvuje samostalno na Eurosongu, a od 1961 do 1992 je učestvovala u sklopu Jugoslavije. Predstavnici tadašnje Jugoslavenske radiotelevizije JRT na Evroviziji se pojavljuju od 1961. godine, a Radiotelevizija Sarajevo učestvuje na nacionalnom takmičenju od 1964. godine, kada je pobijedio i predstavnik BiH Sabahudin Kurt. Od tada predstavnici Radiotelevizije Sarajevo redovno učestvuju na nacionalnim natjecanjima, nekad sa manje, nekad sa više uspjeha. Tokom tridesetak godina Jugovizije, tog zajedničkog natjecanja jugoslavenskih RTV kuća, bosanska nacionalna radiotelevizijska kuća je slala samu prvu ligu bosanskohercegovački izvođača, među kojima su bili: Zdravko Čolić, Neda Ukraden, Kemal Monteno, Jasna Gospić, Seid Memić Vajta, Zerina Cokoja, Narcis Vučina, Željko Samardžić, Alma Čardžić, Arnela Konaković, a među grupama: "Indexi", "Ambasadori" i "Hari Mata Hari". U sklopu jugoslavenskog takmičenja, Bosna i Hercegovina se evropskoj publici predstavila pet puta na Evroviziji, i to: 1964., 1965., 1973., 1976. i 1981. godine. Posljednja zajednička Jugovizija, održana bez predstavnika Slovenije, Hrvatske i Makedonije, održana je uz učešće bosanskih kandidatkinja Zerine Cokoja, Alme Čardžić i Arnele Konaković 1992. godine u Beogradu.

Novi period

Nakon osamostaljenja Bosne i Hercegovine nacionalna radiotelevizija BiH šalje po prvi put vlastite kandidate na evrovizijsko takmičenje 1993. godine. Na predtakmičenju novih zemalja srednje i jugoistočne Evrope u Ljubljani BiH dobija ulaznicu za nastup u Irskoj iste godine, zajedno sa predstavnicima Slovenije i Hrvatske. Prvi predstavnik BiH na Evroviziji bio je Muhamed Fazlagić - Fazla, koji je Bosnu i Hercegovinu u Millstreetu predstavio s pjesmom "Sva bol svijeta". Nakon toga nacionalni predstavnik se birao svake godine po izboru stručnog žirija uz direktni televizijski prijenos. 1999. godina je svojevrstan presedan, jer se nacionalni izbor za Evroviziju održava u sklopu tradicionalnog festivala zabavne muzike "Vaš šlager sezone", na kojem se te godine okuplja sama krema preostale domaće zabavne muzike. Pobjedu odnosi "Hari Mata Hari", no kako je pjesma "Starac i more" već bila objavljena u Finskoj žiri je naknadno diskvalificira i umjesto nje na Eurosong u Jerusalem šalje moderni etno-pop duet Dine Merlina i Beatrice, koji su BiH predstavljali dvojezičnom pjesmom "Putnici" na bosanskom i francuskom jeziku. Od 2001. bosanski nacionalni predizbor za Evroviziju se održava pod imenom "BH Eurosong" u organizaciji zajedničkog bosanskog nacionalnog radiotelevizijskog servisa PBS BiH. Na takmičenju se uglavnom pojavljuju novi izvođači, a svake godine nađe se mjesto i za jednog veterana prijeratne zabavnomuzičke scene. Uz Dinu Merlina i Hari Mata Harija najbolji predstavnici BiH su do sada bili Deen 2004. i trio "Feminnem" 2005. godine, koji su Bosnu i Hercegovinu šlagerskoj Evropi predstavili u jednom relativno modernijem i ležernijem stilu. Prvi bosanskohercegovački umjetnik koji je pozvan da na Eurosongu predstavlja jednu drugu državu je Tinka Milinović. U Ateni na Eurosongu 2006 je nastupila za Švicarsku

Eurosong 2012

Na ovogodišnjem Eurosongu koji se održava u glavnom gradu Azerbejdžana – Bakuu, Bosnu i Hercegovinu će predstavljati Maya Sar sa baladom „Korake ti znam“. Maya Sar će nastupiti u večerašnjem drugom polufinalu i tako će se pokušati plasirati u finale ovogodišnjeg Eurosonga. Dormeo internet ekipa želi Mayi Sar puno sreće i naravno, svi se nadamo da će BiH proći u finale.

(Izvor: bs.wikipedia.org (veći dio teksta))